Từ một văn bản trong Dung Nhàn trai bút ký nhìn lại một vài chi tiết trong chuyến đi sang Bắc Kinh của phái đoàn Tây Sơn

Nguyễn Duy Chính

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Chuyến đi Bắc Kinh của vua Quang Trung dự tiệc mừng sinh nhật hoàng đế Càn Long là một dấu mốc quan trọng trong quan hệ ngoại giao Trung Quốc và An Nam (Việt Nam). Do hiểu nhầm từ một bản tấu của đại thần nhà Thanh là Phúc Khang An, hoàng đế Càn Long cho rằng vua Quang Trung quan tâm đến long bào rất được quý trọng của triều đình nhà Thanh. Sự hiểu nhầm này đã dẫn đến một hành động vô tiền khoáng hậu là Càn Long đã ban triều phục và các phụ kiện cho vua Quang Trung, ban cho ông mọi tước vị của một hoàng thân. Thông qua đối chiếu một văn bản thư tịch ngoại giao của các văn thần Tây Sơn soạn thảo trích trong Bang giao hảo thoại và văn bản đã được biên tập của một đại thần nhà Thanh (do Trần Kỳ Nguyên sưu tầm trong Dung Nhàn trai bút ký) đã tiết lộ những câu chuyện thú vị từ hậu trường quan hệ ngoại giao giữa triều đình An Nam và Trung Hoa vào cuối thế kỷ XVIII.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Càn Long triều. Thượng dụ đáng.
Lâm Giang, Nguyễn Công Việt (Cb) (2005). Ngô Thì Nhậm toàn tập. Tập III. Hà Nội: Văn học.
Lý Quang Đào (1986). Minh Thanh đáng án luận văn tập. Đài Bắc: Liên Kinh. Dân Quốc 75.
Mai Quốc Liên (Cb) (2001). Ngô Thì Nhậm tác phẩm, Tập I, (Hà Nội: Văn học - Trung tâm Nghiên cứu Quốc học.
Nguyễn Duy Chính (2016). Phái đoàn Đại Việt và lễ bát tuần khánh thọ của Thanh Cao Tông. TPHCM: Văn hóa - Văn nghệ.
Nguyễn Duy Chính (2020). Đi tìm chân dung vua Quang Trung. TPHCM: Tổng hợp TPHCM.
Phan Huy Ích. Dụ am ngâm lục. Tài liệu Viện Hán Nôm. A-603, Vhv.1467.
Phan Huy Ích. Tinh tra kỷ hành. Tài liệu Viện Hán Nôm. A-603, Vhv.2462.
Portraits of the Court: Chinese Paintings of the Qing Dynasty (Imperial Prince Yinxiang, 1686 - 1730). 1993.
Quốc lập cố cung bác vật viện. Thanh đại đáng án kiềm sách hệ thống. Số hiệu 039276.
Trần Kỳ Nguyên (1874). Dung Nhàn trai bút ký. Tiến Bộ thư cục.
Trung Quốc đệ nhất lịch sử đáng án quán (中國第一歷史檔案館) (1991). Càn Long triều thượng dụ đáng (乾隆朝上諭檔). Quyển XV. Bắc Kinh: Đáng án xuất bản xã.
Una Campbell (1989). Robers of the Realm: 300 years of Ceremonial Dress. Ede and Ravenscroft, Michael O’Mara Books Limited.
Vương Trí Mẫn (1999). Long bào. Đài Bắc: Nghệ thuật đồ thư.