Kể chuyện điện ảnh trong tiến trình phát triển của nghệ thuật kể chuyện

Tóm tắt

Bàn về nghệ thuật kể chuyện vốn không còn là vấn đề mới, đã có một số nghiên cứu về nghệ thuật kể chuyện trong văn học, hoặc từ nghệ thuật kể chuyện truyền khẩu đến kể chuyện điện ảnh. Tuy vậy còn rất ít những nghiên cứu về các mốc phát triển của nghệ thuật kể chuyện từ truyền khẩu đến kể chuyện văn học (qua ngôn từ), đến kể chuyện bằng hình ảnh, âm thanh (điện ảnh) và kể chuyện đa phương tiện dưới góc nhìn tự sự học. Bài viết này trình bày các dấu mốc nói trên trên cơ sở xem xét vai trò của phương tiện kể chuyện. Vấn đề mối quan hệ giữa nghệ thuật kể chuyện điện ảnh và nghệ thuật kể chuyện văn học (qua hiện tượng chuyển thể) cũng được bài viết quan tâm. Diễn trình phát triển từ kể chuyện truyền khẩu qua kể chuyện văn học đến kể chuyện điện ảnh cho thấy sự thay đổi, mở rộng của các loại phương tiện dùng để kể quyết định sự phát triển của nghệ thuật kể chuyện, đồng thời sự thay đổi về phương tiện cũng là yếu tố để kiến tạo nên các chiến lược tự sự độc đáo, phức tạp – nhất là trong tự sự điện ảnh.