Ứng dụng phân tích lân cận GIS đánh giá ảnh hưởng của lớp phủ đất đến nhiệt độ bề mặt đất tại Thành Phố Hồ Chí Minh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu được thực hiện nhằm phân tích tính lân cận của lớp phủ đất ảnh hưởng đến nhiệt độ bề mặt đất tại thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM). Các bước nghiên cứu chính bao gồm: Thu thập và xử lý dữ liệu; Giải đoán ảnh lớp phủ đất; Thu hồi nhiệt độ bề mặt đất bằng ảnh vệ tinh Landsat 8; Đánh giá ảnh hưởng tính lân cận của lớp phủ đất đến nhiệt độ bề mặt đất. Kết quả nghiên cứu cho thấy, bề mặt không thấm và đất trống tương quan thuận với NĐBMĐ, trong khi thực vật và mặt nước có tương quan nghịch với NĐBMĐ. Mặt nước và thực vật dày không có tính ổn định về nhiệt và có xu hướng gia tăng theo thời gian. NĐBMĐ của pixel bề mặt không thấm và đất trống tỉ lệ nghịch với mức độ xuất hiện của thực vật che phủ lân cận. Với khoảng 44% - 55% pixel mặt nước lân cận xuất hiện có thể làm giảm NĐBMĐ trung bình của bề mặt không thấm xuống 4,5°C. Khoảng hơn 44% pixel thực vật trung bình, thực vật dày và mặt nước lân cận xuất hiện có thể làm NĐBMĐ trung bình pixel đất trống giảm lần lượt 8,6°C, 12,3°C và 14,8°C.
Chi tiết bài viết

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Từ khóa
phân tích lân cận, lớp phủ đất, nhiệt độ bề mặt đất, Landsat 8, Thành phố Hồ Chí Minh
Tài liệu tham khảo
Alavipanah, S., Wegmann, M., Qureshi, S., Weng, Q., & Koellner, T. (2015). The Role of Vegetation in Mitigating Urban Land Surface Temperatures: A Case Study of Munich, Germany during the Warm Season. Sustainability, 7(4), 4689–4706. https://doi.org/10.3390/su7044689
Caselles, E., Abad, F. J., Valor, E., & Caselles, V. (2011). Automatic Generation of Land Surface Emissivity Maps. In Climate Change - Research and Technology for Adaptation and Mitigation (pp. 102–114). InTech.
Christina Koppe, Kovats, S., Jendritzky, G., & Menne, B. (2004). Heat-waves: risks and responses. World health Organization. Health and Global Environmental Change. Series, No. 2. Copenhagen.
ESRI. (2024). Focal Statistics. http://desktop.arcgis.com/en/arcmap/10.3/tools/spatial-analyst-toolbox/focal-statistics.htm
Jiang, Y., Fu, P., & Weng, Q. (2015). Assessing the Impacts of Urbanization-Associated Land Use/Cover Change on Land Surface Temperature and Surface Moisture: A Case Study in the Midwestern United States. Remote Sensing, 7(4), 4880–4898.
Lê Vân Anh, & Trần Anh Tuấn. (2014). Nghiên cứu nhiệt độ bề mặt sử dụng phương pháp tính toán độ phát xạ từ chỉ số thực vật. Tạp Chí Các Khoa Học Về Trái Đất, 36(2), 184–192.
Lo, C. P., Luvall, J. C., & Quattrochi, D. a. (1997). Application of high-resolution thermal infrared remote sensing and GIS to assess the urban heat island effect. International Journal of Remote Sensing, 18(2), 287–304.
Lương Văn Việt. (2007). Sự phát triển đô thị và xu thế biến đổi khí hậu tại thành phố Hồ Chí Minh. Tạp Chí Khí Tượng Thủy Văn, 558, 29–36.
NASA. (2011). Atmospheric Correction Parameter Calculator. http://atmcorr.gsfc.nasa.gov/
Ouyang, X., Jia, L., Pan, Y., & Hu, G. (2014). Retrieval of Land Surface Temperature over the Heihe River Basin Using HJ-1B Thermal Infrared Data. Remote Sensing, 7(1), 300–318. https://doi.org/10.3390/rs70100300
Sohl, T. L., & Sohl, L. B. (2012). Land-Use Change in the Atlantic Coastal Pine Barrens Ecoregion. Geographical Review, 102(2), 180–201.
Sun, D. (2003). Estimation of land surface temperature from a Geostationary Operational Environmental Satellite (GOES-8). Journal of Geophysical Research, 108(D11). https://doi.org/10.1029/2002JD002422
The Weather Company. LCC. (2016). Weather UnderGround. https://www.wunderground.com/
Trần Thị Vân. (2011). Nghiên cứu biến đổi nhiệt độ đô thị dưới tác động của quá trình đô thị hóa bằng phương pháp viễn thám và GIS, trường hợp khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn tiến sĩ. Đại học Quốc gia TP.HCM.
UBND thành phố Hồ Chí Minh. (2024). Báo cáo tổng hợp quy hoạch thành phố Hồ Chí Minh thời kì 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
UN-Habitat (United Nations Human Settlements Programme). (2011). Global report on human settlements 2011: Cities and Climate Change. Earthscan. https://doi.org/10.1787/9789264091375-en
Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh. (2011). Điều kiện tự nhiên. http://www.hochiminhcity.gov.vn/thongtinthanhpho/gioithieu/Lists/Posts/AllPosts.aspx?CategoryId=17
Valor, E., & Caselles, V. (1996). Mapping Land Surface Emissivity from NDVI: Application to European, African, and South American Area. Remote Sensing of the Environment, 57, 167–184.
Van De Griend, a. a., & Owe, M. (1993). On the relationship between thermal emissivity and the Normalized Difference Vegetation Index for natural surfaces. International Journal of Remote SensingSensing, 14(6), 1119–1131.
Weng, Q., Lu, D., & Schubring, J. (2004). Estimation of land surface temperature–vegetation abundance relationship for urban heat island studies. Remote Sensing of Environment, 89(4), 467–483. https://doi.org/10.1016/j.rse.2003.11.005
Wilhelmi, O. V, Purvis, K. L., & Harriss, R. C. (2004). Designing a Geospatial Information Infrastructure for Mitigation of Heat Wave Hazards in Urban Areas. Natural Hazards Review, 5(3), 147–158. https://doi.org/10.1061/(ASCE)1527-6988(2004)5:3(147)